میراث مکتوب- نشست رونمایی از ۱۸ عنوان چاپ نخست فرهنگستان زبان و ادب فارسی از جمله «دیوان رفیع‌الدین لبانی»، «سیر مرثیه‌سرایی در ایران از رودکی تا بهار»، «مبانی ادبیات پایداری» و «بوستان العارفین» و آثاری مرجع همچون کارنامه ۳۰ ساله واژه‌گزینی فرهنگستان» و ذیل دانشنامه زبان و ادب فارسی با حضور غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، و جمعی از اعضای این فرهنگستان برگزار شد و نویسندگان و مؤلفین کتاب‌های خود را معرفی کردند.
حداد عادل در تبیین جایگاه مهم فرهنگستان زبان و ادب فارسی در منظومه فرهنگی کشور، بیان کرد: فرهنگستان در راستای مأموریت خود برای پاسداشت زبان فارسی با رویکردی علمی و منظم فعالیت می‌کند و هیچ کتابی بدون بررسی کارشناسانه و دقیق منتشر نمی‌شود. شورای علمی آثار متشکل از استادان برجسته کشور، بر تمام مراحل تولید و انتشار نظارت دارد و صدور مجوز چاپ برای هر اثر، منوط به تأیید این شوراست.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به محورهای اصلی فعالیت‌های انتشاراتی این فرهنگستان، گفت: زبان ملی نباید قربانی سلایق شخصی و نهادهای مختلف شود و واحد واژه‌گزینی فرهنگستان با هدف مقابله با آشفتگی زبانی و تهاجم واژگانی، مسئولیت این عرصه را با جدیت دنبال می‌کند.
وی با اشاره به پروژه‌هایی نظیر دانشنامه زبان و ادب فارسی و فرهنگ جامع زبان فارسی که دهه‌ها زمان برای تکمیل آنها نیاز است، بیان کرد: چنین پروژه‌هایی با روحیه جهادی و در راستای اعتلای زبان فارسی پیگیری می‌شود.
حداد عادل با تأکید بر صیانت از میراث مکتوب کهن، گفت: فرهنگستان موظف است متونی از قرون گذشته را که هنوز منتشر نشده‌اند، منتشر کند. صرف قدمت یک متن می‌تواند دلیل برای نشر باشد اگر محتوای فاخر هم نداشته باشد.
رئیس فرهنگستان با ذکر نمونه اسناد قدیمی بیان کرد: در اختیار داشتن این اسناد توسط نهادهای غیرتخصصی، آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد. فرهنگستان با رویکردی علمی و آرام، آنها را منتشر می‌کند.
وی ادامه داد: آثار استادانی چون مجتبایی و امامی از نمونه‌های بارز اندیشه‌ورزی در حوزه زبان فارسی است که توسط فرهنگستان منتشر شده‌اند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی از تألیف منابع آموزشی در موضوعاتی مانند ادبیات پایداری، ادبیات تطبیقی و ادبیات انقلاب اسلامی به‌عنوان نمونه‌ای از اقدامات تحول‌گرایانه فرهنگستان نام برد.
حداد عادل در بخش پایانی سخنان خود با انتقاد از بی‌مهری‌ها نسبت به فرهنگستان در نمایشگاه کتاب تهران بیان کرد: عجیب است نهادی که مرجع اصلی زبان فارسی در کشور است، با وجود خدمات گسترده، یکی از کوچک‌ترین غرفه‌ها را در این رویداد فرهنگی دارد و این نوع برخورد با نهادهای علمی و ملی، جای تأمل دارد.
وی ضمن تقدیر از فعالان حوزه نشر و پژوهش بر ادامه مسیر هدفمند، علمی و متعهدانه فرهنگستان در دفاع از زبان فارسی تأکید کرد.
در این مراسم، محمود عابدی، عضو پیوسته فرهنگستان، از دو اثر جدید خود ازجمله دیوان رفیع‌الدین لبانی رونمایی کرد و در ابتدای سخنان خود، غزلی از حافظ قرائت و در ستایش حافظ بیان کرد: حداقل دو غزل از حافظ برگرفته از اشعار رفیع‌الدین لبانی است و این نشان می‌دهد که در قرن هشتم، اشعار لبانی مورد توجه و مطالعه بوده است.
عابدی افزود: رفیع‌الدین لبانی، شاعر قرن ششم هجری بوده و آثار او در جست‌وجوها به شعرهایی درباره دو جزیره در «فرنگستان» محدود شده است. شعر لبانی از فضای عرفانی عصر سعدی فاصله دارد.
در بخش دیگری از نشست، نصرالله امامی، عضو پیوسته فرهنگستان، از کتاب خود با عنوان «سیر مرثیه‌سرایی در ایران از رودکی تا بهار» رونمایی کرد.
وی مرثیه را زیرگونه‌ای از ادبیات غنایی دانست که ۷۰ درصد میراث شعر فارسی را در برمی‌گیرد و افزود: مرثیه و حبسیه دارای بیشترین بار عاطفی در میان گونه‌های شعری هستند. مرثیه صرفاً به بیان اندوه محدود نیست، بلکه پیوندی میان عاطفه فردی و جمعی دارد.
در ادامه نشست، از کتاب مبانی ادبیات پایداری رونمایی شد که توسط گروه انقلاب اسلامی فرهنگستان و زیرنظر محمدرضا ترکی تألیف شده است. این کتاب در پاسخ به خلأ موجود در حوزه آموزش ادبیات پایداری نگاشته شده و شامل مجموعه‌ای از مقالات تخصصی است.
ترکی بیان کرد: ادبیات پایداری یک گرایش شناخته‌شده است، اما تاکنون کتاب جامعی درباره آن تألیف نشده بود. به همین دلیل مجموعه‌ای از مقالات در این زمینه جمع‌آوری و در قالب یک درس‌نامه تدوین شد که فصل نخست این اثر به تبیین و توصیف ادبیات پایداری اختصاص دارد.
منبع: ایبنا