میراث مکتوب- نمایشگاه کتاب تهران در سی‌و‌ششمین دورۀ برگزاری، حال کتابدوستان را خوش کرد و ناخوش.
اکنون این رویداد باشکوه فرهنگی، بخواهیم یا نپسندیم، بخشی از میراث فرهنگی و حافظۀ تاریخی ایران است. البته هر سال اشکالاتش تکرار و محاسنش کم‌تعداد می‌شود. فضاهای بزرگ به غیرناشران و بی‌ربط به نمایشگاه، مثل بانک ملی و …! حضور ناشران و کتابفروشان فیک و … تکرار می‌شود، شاید اینها بخشی از فضای شبستان را بخود اختصاص می‌دهند. ما که هر سال پنجاه متر درخواست می‌کنیم، برغم پیگیری و تماس با مسئولان ذی‌ربط، همان ۱۸ متر را می‌دهند، حالا چرا مثلاً به کتابخانه مجلس با عرضۀ چند کتاب، ۴۰ یا ۵۰ متر در بهترین‌جا اختصاص داده می‌شود والله چه عرض کنم!
چندی پیش به پیشنهاد یکی از دوستان تازه‌ناشرشدۀ کتب تاریخی، با پخش ققنوس تماس گرفتیم برای توزیع کتابهای میراث مکتوب، بعد از دوسه ماه، پاسخ منفی دادند. ماجرای پخش و توزیع کتب که چگونه است و چه کتاب‌هایی در چرخۀ پخش قرار می‌گیرد و کتب فاخر چرا از این چرخه خارج است؟ پاسخ روشن است.
امروز یکشنبه در نشست رونمایی و نقد و بررسی کتاب کاشانی‌شناخت، یکی از سخنرانان با تعجب به موضوع عدم پخش و توزیع کتب مؤسسه اشاره کرد، خواستم با این یادداشت کوتاه بگویم که داستان پخش و توزیع کتاب، داستان عرضه است و تقاضای مخاطبان کتاب. موزعان بزرگ، کتبی را توزیع می‌کنند که بازار فروش آن را محک زده و بازگشت سود زودرس را بسنجند. میراث مکتوب، کالای فاخری دارد که مشتری عام آن را نمی‌پسندد و کتابفروش هم که سر برج باید اجاره بدهد، ترجیح می‌دهد کتاب‌هایی را در قفسه‌های مغازه‌اش قرار دهد که خواب کمتری دارد.
اما خوشبختانه میراث مکتوب علاوه بر داشتن مراکز فروش در تهران و برخی شهرستانها، در سامانۀ پایگاه فروشگاه اینترنتی خود، منشوراتش را عرضه می‌کند، هم فروش تصویر اثر را و هم فروش کتاب‌ها را و البته سراغ ندارم ناشر دیگری همزمان چنین کاری را انجام دهد.
قطعاً اگر تحریم‌ها نبود فروش برخط این مؤسسه به خارج کشور زبانزد بود.
اکبر ایرانی
مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب