برگزاری دومین جلسه شورای علمی همایش «محبعلی خان مرندی یکانلو»

میراث مکتوب- امروز شنبه 20 اردیبهشت‌ماه 1404، دومین جلسۀ شورای علمی همایش «میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو» در مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.

در این جلسه و با حضور اعضای شورای علمی همایش، دکتر اکبر ایرانی، دکتر حسن حضرتی، دکتر نصرالله صالحی، و دکتر عباس قدیمی قیداری، ضمن تعیین زمان اعلام فراخوان، به طور مبسوط دربارۀ محورهای همایش تبادل نظر صورت گرفت. همچنین دربارۀ همکاری مؤسسات و نهادهای مختلف و شیوۀ این همکاری و روند عملیاتی شدن آن گفت‌وگوهایی انجام شد. علاوه بر آن دربارۀ درخواست مقاله از پژوهشگران برجسته، چاپ و رونمایی کتاب‌های مرتبط با موضوع همایش، و انتشار مجموعه مقالات پس از برگزاری همایش مطالبی مطرح شد.

یادآور می‌شود شورای اجرایی همایش نیز تاکنون سه جلسه در تبریز تشکیل جلسه داده و دربارۀ جنبه‌های اجرایی این همایش با حضور مسئولان استانی تبادل‌نظر صورت گرفته است.

میرزا محبعلی خان ناظم الملک مرندی یکانلو از اواخر دوره محمدشاه قاجار تا سال ۱۳۰۹ قمری کمی بیش از پنجاه سال به عنوان یکی از رجال
وزارت امور خارجه عهده‌دار مسئولیت‌های مهمی بود. وی کار خود را با دستیاری و منشیگری میرزا جعفرخان مشیرالدوله شروع کرد. همراه او به مأموریت عثمانی رفت. بعد از درگذشت میرزا جعفرخان به عنوان رئیس کمیسیون سرحدی ایران و عثمانی جانشین وی شد و به مدت چند دهه عهده‌دار این مسئولیت بود. وی با وجود چند دهه تلاش مستمر عملی و قلمی در راه دفاع از تمامیت ارضی ایران در مرزهای غرب و شمال شرق کشور متأسفانه هنوز در زمره یکی از رجال ناشناخته معاصر باقی مانده است (مقالۀ «میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو: دولتمردی ناشناخته از عصر ناصری» ^[1]، نوشتۀ نصرالله صالحی منتشر شده در شمارۀ 18 مجلۀ «تاریخ ایران»).

گفتنی است مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب پیش از این یک اثر از میرزا محبعلی‌خان ناظم‌الملک با عنوان «کتاب حقوق ملل ^[2]» را با تصحیح و پژوهش دکتر حسن نیک‌بین چاپ و منتشر کرده و کتاب دیگری از او با عنوان «روزنامۀ مأموریّت اسلامبول» با تصحیح و پژوهش دکتر نصراللّه صالحی را در دست انتشار دارد.

همچنین در اسفند ۱۴۰۲ نشستی علمی با عنوان «پنج دهه تلاش دیپلماتیک برای حفظ تمامیّت ارضی ایران (زندگی و خدمات میرزا محبّعلی‌خان ناظم‌الملک مرندی یکانلو)» ^[3] با همکاری مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب و مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه برگزار شد. در این نشست پس از سخنرانی‌های افتتاحیه، ده نفر از استادان و سخنرانان مقالات خود را در زمینۀ زندگی و شخصیت میرزا محبعلی‌خان و تاریخ روابط خارجی و دیپلماسی ارائه کردند.

^{[4] [5] [6] [7] [8] [9]}