میراث مکتوب- یکصد و هشتاد و ششمین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به رونمایی و معرفی کتابِ «مجالس تفسیری» اختصاص دارد.
«مجالس تفسیری» از فضل بن محِب نیشابوری با مقدمه و تصحیح فاطمه زمانی، رحیمه بَبرکَته شمشیری و علیرضا حسینی از سوی انتشارات میراث مکتوب منتشر شده است.
این نشست غیرحضوری امروز دوشنبه 13 اسفند 1403، ساعت 16 و در قالب انتشار فایل سخنرانی‌ها در سایت و پلتفرم‌های مؤسسه برگزار می‌شود.
سید محمدعلی ایازی، مدرس حوزه علمیۀ قم، محمدکاظم رحمتی، عضو هیأت علمی مرکز دایرة المعارف اسلامی، علیرضا حسینی، مصحح اثر و عضو هیأت علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی قزوین، فاطمه زمانی، مصحح اثر و عضو هیأت علمی دانشگاه کوثر بجنورد، رحیمه شمشیری، عضو هیأت علمی دانشگاه کوثر بجنورد سخنرانان این نشست هستند.
فضل بن محب از واعظان و محدّثان نیشابور بود که تمایلات عرفانی داشت و گرایش به بایزید و جُنَید و شِبْلی و قُشَیری، و این موضوع از خلال مجلس‌های وعظ او و سخنان صوفیانۀ او نمایان است.
این کتاب در چهل و چهار مجلس ترتیب یافته، مؤلف در هر مجلس آیه یا آیاتی را برگزیده و تفسیر کرده است. شیوۀ مفسر در تفسیر آیات موضوعی است. موضوعاتی چون: ایثار، توحید، اولیاء، تقوا، معراج، مالکیت، والدین، القاب، بکاء، شرب، عید، سلام، رحمت، رؤیت، میثاق، فرح، رزق، عاقبت، ظلم، رجاء و … مورد بحث و نظر واقع شده است.
خطیب مجلس، نخست با طرح مباحث لغوی و شرح الفاظ و کلمات، بحث را آغاز می‌کند و سپس ذیل عنوان اخبار و آثار به ذکر شواهد روایی و نقل احادیث مرتبط می‌پردازد و بعد وارد قسمت نکته‌ها و اشارات می‌شود و لطایف ذوقی و ظرایف عرفانی را با استناد به اقوال عرفا و صوفیان بیان می‌نماید. عنوان بخش پایانی نیاحات یعنی نوحه‌هاست که در تذکر دادن به مرگ و زاری و روز رستاخیز و عقوبات آخرت است.
از سبک و سیاق این تفسیر برمی‌آید که فضل‌بن‌محب از سنت تفسیری مفسران کرّامی تأثیر پذیرفته، هر چند شواهد و قرائن موجود کرامی بودن وی را نفی می‌کند. سبک ادبی کتاب گونۀ خراسانی است و این موضوع از فراوانی کلمات و واژگان کهن این اثر مانند بشولیده، همه‌گینان، زبانیکان، گِل‌بریان و … دانسته می‌شود.
در ادامه می‌توانید فایل تصویری سخنرانی‌ها را ببینید.
سخنرانی سید محمدعلی ایازی
سخنرانی محمدکاظم رحمتی
سخنرانی علیرضا حسینی
سخنرانی فاطمه زمانی
سخنرانی رحیمه شمشیری
[1]