- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

لهجه بلخ و دریافت بهتر سخن مولانا

میراث مکتوب – این اثر تفسیر و تحلیل‌گونه‌ای از اصطلاحات و لغات دیوان شمس و مثنوی معنوی است که هنوز در لهجه زبان فارسی مردم شمال افغانستان و به ویژه ولایت بلخ رایج است.
فارسی‌زبان و مثنوی‌پژوهان به کمک این کتاب می‌توانند، گره‌هایی که در دیوان شمس و مثنوی وجود دارد،‌ را حل کنند،‌ چرا که بسیاری از واژگان مثنوی در روزگار امروز معنا وی کاربرد خود را در زبان فارسی از دست داده اما هنوز در لهجه بلخ رایج است.
در این کتاب که در یک مقدمه و دو بخش دیوان شمس و مثنوی معنوی نگاشته شده است، واژه‌ها و عبارات به صورت الفبایی شرح و توضیح داده شده و شرح مختصری از نکات آوایی و دستوری نیز در مقدمه کتاب آمده است.
این کتاب به مناسبت برگزیده شدن شهر باستانی غزنه به عنوان پایتخت فرهنگی و مدنی جهان اسلام در سال ۲۰۱۳ نگاشته شده است.
در مقدمه کتاب آمده است: «مولانا جلال الدین محمد مولوی بلخی، هنگامی که میدان سخن منظوم را با محدودیت های وزن و قافیه، برای جولان اندیشه و سخن دل خویش، تنگ می دید، لب به شکایت می گشود.
قافیه اندیشم و دلدار من
گویدم مندیش جز دیدار من
حرف چه بود تا تو اندیشی ازان؟
حرف چه بود؟ خارِ دیوارِ رزان
لفظ و حرف و صوت را بر هم زنم
برخی، از این بیانات مولانا و از روی دشوارفهمی برخی از سخنانِ او، تصوّر می کنند که گویا مولوی هر اندیشه و سخنی را که به ذهن و زبانش می رسیده، بدون توجّه به دستورِ زبان و قواعد شعر، بیان می فرموده است و این واقعیت را نمی پذیرند، که اشکال در کمیِ آشنایی ما با سخنان آن بزرگ است.
لهجه بلخ و دریافت بهتر سخن مولانا نگاشته محمد آصف‌ فکرت در سال جاری از سوی انتشارات عرفان در تهران منتشر شده است.

منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی [1]

[2]
[3]