- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

درباره آثار نظامی گنجوی بیشتر بدانید

میراث مکتوب – کتاب فرهنگ نظامی‌پژوهی (دربارۀ آثار نظامی گنجوی) نوشته زینب نوروزی از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.
«نظامی گنجوی» شاعر بزرگ ایرانی است که پنج مثنوی او – مشهور به «خمسه» یا «پنج گنج» جزو شاهکارهای ادبی زبان فارسی به شمار می‌آید و چندین سده الهام‌بخش و الگوی شاعران دیگر در زبان‌های فارسی و ترکی و اردو بوده و سعید نفیسی بیش از ١۵٠ اثر را نام می‌برد که به تقلید از کارهای نظامی گنجوی سروده شده است.
سوای کتاب «مخزن الاسرار» – که کتابی است در حکمت و اندرز و عرفان- چهار اثر دیگر «پنج گنج» به طور مستقیم یا غیرمستقیم به تاریخ و فرهنگ ایران باستان مربوط می‌شوند: داستان «لیلی و مجنون» اگرچه بُن‌مایه‌های عربی دارد، اما به گفته‌ کارشناسان، اثر نظامی، گونه‌ «ایرانی‌شده» داستان را روایت می‌کند. خود شاعر هم با ترکیب «در زیور پارسی و تازی» همین موضوع را تایید می‌کند. «خسرو و شیرین» و «بهرام‌نامه» (یا «هفت پیکر») به تمامی به تاریخ ساسانیان مربوط می‌شوند و «اسکندرنامه» به روایتی از زندگی اسکندر مقدونی اختصاص دارد که چندان تاریخی نیست (مانند جنگ اسکندر با قوم روس که از نظر تاریخی ناممکن است) و بیشتر مجالی است تا نظامی الگوهای «پادشاه آرمانی» خود را بر پایه‌ باورهای ایرانی و اسلامی مطرح کند.
این پژوهش با معرفی مقالات انتشار یافته دربارۀ آثار نظامی از ۱۳۰۰ تا ۱۳۸۰ ش در ایران (حدوداً ۵۶۰ مقاله) و مشخص نمودن ارزش علمی، فنی و ادبی هر کدام، زمینه را برای نقد و ارزیابی روش‌ مندتر نظامی پژوهی فراهم آورده است. این تحقیق می‌تواند حلقۀ اتصال بین تحقیقات گذشته و آینده باشد. در صورت فقدان چنین تحقیقی، ممکن است به دلیل عدم اطلاع محققان از سابقۀ نظامی پژوهی، تحقیقات کنونی و آینده دچار پراکندگی و تکرار شود. بنابراین، لازم است پژوهشگر آثار نظامی، پیشینۀ تحقیقات صورت گرفته در این زمینه را بداند. ارائۀ فهرستی توصیفی و تحلیلی از تمامی این مقالات موجب می‌شود تا تحقیقات جامع و دست اول از نوشته‌های بی‌ارزش و تکراری باز شناخته شود. با مراجعه به این کتاب روشن خواهد شد که تاکنون از چه جنبه‌هایی به آثار نظامی توجه شده است.
کتاب فرهنگ نظامی‌پژوهی ( دربارۀ آثار نظامی گنجوی) نوشته زینب نوروزی در شمارگان ۲۰۰۰ نسخه به قیمت ۳۵۰۰۰۰ در ۶۷۸ صفحه از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.

[1]
[2]