- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

زندگی و آثار عمر خیام در یک کتاب

میراث مکتوب – چاپ جدید کتاب عمر خیام: زندگی و آثار نوشته آبراموویچ روزنفلد آدولف پاولوویچ یوشکیویچ ترجمه باقر مظفرزاده از سوی نشر علمی و فرهنگی منتشر شد.
غیاث الدین ابوالفتح، عمر بن ابراهیم خیام (خیامی) در سال ۴۳۹ هجری (۱۰۴۸ میلادی) در شهر نیشابور و در زمانی به دنیا آمد که ترکان سلجوقی بر خراسان، ناحیه ای وسیع در شرق ایران، تسلط داشتند. وی در زادگاه خویش به آموختن علم پرداخت و نزد عالمان و استادان برجسته آن شهر از جمله امام موفق نیشابوری علوم زمانه خویش را فراگرفت و چنانکه گفته اند بسیار جوان بود که در فلسفه و ریاضیات تبحر یافت. خیام در سال ۴۶۱ هجری به قصد سمرقند، نیشابور را ترک کرد و در آنجا تحت حمایت ابوطاهر عبدالرحمن بن احمد قاضی القضات سمرقند اثربرجسته خودرادر جبر تألیف کرد.
استعداد شگرف خیام سبب شد که وی در زمینه های دیگری از دانش بشری نیز دستاوردهایی داشته باشد. از وی رساله های کوتاهی در زمینه هایی چون مکانیک، هیدرواستاتیک، هواشناسی، نظریه موسیقی و غیره نیز بر جای مانده است. اخیراً نیز تحقیقاتی در مورد فعالیت خیام در زمینه هندسه تزئینی انجام شده است که ارتباط او را با ساخت گنبد شمالی مسجد جامع اصفهان تأئید می کند.
تاریخ نگاران و دانشمندان هم عصر خیام و کسانی که پس از او آمدند جملگی بر استادی وی در فلسفه اذعان داشته اند، تا آنجا که گاه وی را حکیم دوران و ابن سینای زمان شمرده اند. آثار فلسفی موجود خیام به چند رساله کوتاه اما عمیق و پربار محدود می شود. آخرین رساله فلسفی خیام مبین گرایش های عرفانی اوست.
این کتاب از آن جهت اهمیت دارد که شرح زندگی و افکار خیام دستاوردهای او در ریاضیات و تقویم نشان می دهد.
یکی دیگر از ویژگی های این اثر این است ضمن بررسی محیط اجتماعی و مقطع تاریخی که خیام در آن به سر می‌برد، می‌کوشد از میان اخبار تاریخ، حقایق زندگی آن دانشمند را روشن کند.
چاپ جدید عمر خیام: زندگی و آثار نوشته آبراموویچ روزنفلد آدولف پاولوویچ یوشکیویچ ترجمه باقر مظفر زاده در شمارگان ۵۰۰ نسخه به بهای در ۱۰۶ صفحه از سوی نشر علمی و فرهنگی به چاپ رسیده است.

[1]
[2]