- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

اندیشه‌های سیاسی سعدی

میراث مکتوب – سعدی نه تنها قصیده‌سرای نامدار با شهرت جهانی، بلکه با کوله‌باری از تجارب فرهنگی و اجتماعی، مصلحی بزرگ، جامعه‌شناسی فرهیخته، تحلیل‌گری واقع‌بین و منتقد مسائل اجتماعی است.
هر چند که سعدی در نوشته‌های خویش هم از دین‌داری و زندگی اخروی، هم از عشق و شور و مستی و هم از انسان دوستی و نیکوکاری نوع بشر نیز سخن به میان می‌آورد.
«اندیشه‌های سایسی سعدی» سعی دارد که اندیشه‌های سیاسی سعدی را بعنوان مردی جهان‌دیده و فرسوده روزگار و یک عالم واقع‌گرا و آگاه اجتماعی اصلاح طلب مورد بررسی قرار دهد.
جدا از کتاب نصایح الملوک که بیشتر پند و اندرز به صاحبان قدرت و حکومت‌رانی است،‌ در هر دو باب اول بوستان و گلستان نیز از سیرت پادشاهان و تدبیر و رفتار آنان نسبت به عوام و خواص صحبت شده است. سعدی در این سه منبع ماندگار علم سیاست یعنی اصول تدبیر منزل، اصول تدبیر مدینه و اصول تهذیب اخلاق را به شکلی استادانه، زیبا و قابل فهم به تصویر کشیده و با دلکش‌ترین عبارات و با متانت و شیفتگی بی مانندی به رشته کلام در آورده است.
آنچه که برای سعدی در درجه اول از اهمیت بسیار برخوردار است، شناخت وضع موجود و تلاش برای اصلاح آن جهت رسیدن به وضعیت مطلوب است. بدین خاطر از مطالعه نوشته‌های او نمی‌توان فقط اخلاق فضیلت‌‌محور و خصلت اتوپیایی، که بدور از هرگونه جنبه علمی و واقعی است، استنتاج کرد. در واقع آنچه برای سعدی اصل است، استخراج حکمت عملی از مناسبات اجتماعی حاکم بر واقعیت، سپس قانون‌مند کردن آنها برای اصلاح جامعه و سعادتمند زیستن مردم است.
مکتوبات سعدی و بخصوص بوستان و گلستانش نه تنها در زبان فارسی بلکه در هیچ زبانی از جهت فصاحت، بلاغت، حکمت و معرفت مثل و مانند ندارد.

همه گویند و سخن گفتن سعدی دگر است
همه دانند،‌ مزامیر،‌ نه همچون داود

فهرست مطالب کتاب:

فصل اول- سعدی را بشناسیم

فصل دوم- آراء و اندیشه‌های سیاسی سعدی

فصل سوم- سیرت پادشاهان و صاحبان قدرت

سخن آخر- نتیجه سرمستی قدرت

پیوست

آنچه در قالب واقع‌گرایی برای سعدی اصل است و در این کتاب به آنها پرداخته می شود، دو چیز است: یکی اینکه نصایح سیاسی و دستورالعمل‌های اجتماعی بوستان و گلستان مجموعه کاملی از حکمت عملی است و دیگر انکه سعدی همواره فرهنگ حاکم جامعه خویش را پاس داشته و ستوده و برای بیان مقصود و نیت خویش، ادبیاتی را که با زبان و ادبیات مردم کاملاً نزدیک است به کار می‌برد.

منبع: کتابخانه مجلس شورای اسلامی [1]

[2]
[3]