- مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب - https://mirasmaktoob.com -

فرهنگ واژه‌های پزشکی در متون کهن پزشکی

میراث مکتوب – فرهنگ واژه‌های پزشکی در متون کهن پزشکی پارسی براساس سه کتاب پزشکی قرن چهارم هجری کتب هدایه اخوینی و الابنیه هروی و دانشنامه میساری نوشته شده است.

در بخشی از مقدمه این اثر به قلم مولفان آمده است: از نوشته‌های کهن پارسی در زمینهٔ علوم پزشکی، سه کتاب هدایه المتعلمین فی الطب ابوبکر ربیع بن احمد الاخوینی البخارائی، الابنیه عن حقایق الادویه موفق‌الدین ابو منصور علی الهروی و دانشنامه حکیم میساری از تالیفات نفیس و قابل توجهی هستند که به دلیل اشتمال بر واژه‌ها و اصطلاحات مهجور و نامانوس، استفاده علاقمندان به این آثار را دشوار نموده است. از این روی، با توجه به ارزش این آثار که هم از حیث ادبی و هم از نظر اطلاعات پزشکی بسیار حائز اهمیت اند، به فراهم آوردن فرهنگی از واژه های کهن پزشکی پارسی بر اساس سه اثر یاد شده همت گماشتیم.
بدین منظور با پیشینه آشنایی که با کتاب کهن پزشکی پارسی هدایه المتعلمین فی الطب و نیز دو کتاب الابنیه عن حقایق الادویه و دانشنامه حکیم میساری داشته ایم، با خواندن واژه به واژه این کتاب و درک مفاهیم بیان شده تلاش کرده ایم تا معنی واژه های مهجور بکار رفته را از خود متن در یابیم.

این کتاب مشتمل بر ۳۰۰۰۰ واژه اصلی و فرعی تخصصی پزشکی و رشته‌های وابسته است که همراه با ۳۴۰ تصویر و ۹۰ جدول برای دانشجویان رشته‌های پزشکی تدوین شده است.

واژه‌ها و اصطلاحات این فرهنگ مبتنی بر حروف الفبای انگلیسی است و ذیل هر مدخل معادل فارسی و شرح مختصری از آن آمده است .در ابتدای کتاب، راهنمای بهره‌گیری از فرهنگ، فهرست تصاویر و جداول، پیش گفتار، اصول ریشه شناسی واژگان پزشکی، جدول تحلیلی واژه‌ها، و فهرست منابع، و در انتهای کتاب اطلس آناتومی، همچنین تصاویری رنگی از اعضای مختلف بدن و بافت‌های آن به چاپ رسیده است.

فرهنگ فرهنگ واژه‌های پزشکی در متون کهن پزشکی پارسی براساس سه کتاب پزشکی قرن چهارم هجری کتب هدایه اخوینی و الابنیه هروی و دانشنامه میساری تالیف محمدرضا اردلان و کاظم خدادوست؛ به سفارش دانشگاه علوم پزشکی تبریز، مرکز تحقیقات فلسفه و تاریخ پزشکی در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه، در ۱۸۸ صفحه از سوی نشر پزشکی شروین منتشر شده است.

[1]
[2]