میراث مکتوب- فرهنگستان زبان و ادب فارسی، کتاب «دیباچه‌ای بر بیاض یا سفینۀ صائب» نوشتۀ محسن ذاکرالحسینی (پرند) را منتشر کرد.
ذاکرالحسینی، در این پژوهش، پس از معرفی کوتاه مولانا صائب، بیاض یا سفینۀ او، دستنویس اصفهان، چاپ عکسی و ارزش‌های آن سفینه را شناسانده است. در ادامه با دلایل برون‌متنی و درون‌متنی جامع نسخه و کاتب آن تعیین شده است. همچنین یادکردها و نقل‌قول‌های تذکره‌ها و تحقیقات معاصران از سفینۀ صائب بررسی و با چاپ عکسی اصفهان مقابله و تطبیق داده شده است.
همان‌طور که اشاره شد، ذاکرالحسینی در بخش ابتدایی کتاب به معرفی و بررسی بیاض یا سفینۀ صائب پرداخته است. به گفتهٔ وی، مولانا صائب مجموعۀ مفصل و ارزشمندی از سروده‌ها و نوشته‌های پیشینیان و شاعران و نویسندگان هم‌روزگارش را برای خود برگزیده و همراه آن منتخباتی از آثار خود، در جُنگی حجیم گرد آورده که بیشتر با عنوان‌های بیاض صائب یا سفینۀ صائب و گاه تذکره یا تذکرة الشعرای صائب از آن یاد شده است.
بنا به گفتۀ نویسنده، بیاض، آیینۀ تمام‌نمای سخن‌شناسی مولانا صائب بلکه نموداری از ذوق ایرانی، به ویژه پسند و سلیقۀ ادبی در عصر صفوی است. سفینۀ صائب در حکم تذکره‌ای است خالی از هرگونه شرح و بسط که تکمله‌ای برای تذکره‌های فارسی به ویژه تذکره‌های محلی مربوط به شهرهای اصفهان و تبریز به حساب می‌آید.
ذاکرالحسینی در بخش مستقلی متن دیباچۀ بیاض را در اختیار خوانندگان قرار داده است و در ادامه به ویژگی‌های چاپی و ایرادهای آن اشاره کرده است. دستنویس اصفهان از سفینۀ صائب دیگر بخش این کتاب است. نقایص متن، جامع سفینه، حذف یادداشت‌های صائب، ضبط نادرست اعلام از جمله مواردی است که ذاکرالحسینی به بررسی آنها در دستنویس نسخۀ اصفهان پرداخته است. فهرست عناوین مندرجات سفینۀ صائب و چاپ عکسی آن در کنار فهرست الفبایی اسامی صاحبان آثار در سفینۀ صائب و فهرست الفبایی اسامی کتاب‌ها در سفینۀ صائب عناوین دیگر این اثر را تشکیل می‌دهد.
علاقه‌مندان برای مطالعه و دریافت اطلاعات بیشتر به تصاویر، سروده‌ها، کسان، جای‌ها و کتاب‌ها که در بخش پایانی کتاب گردآوری شده است، مراجعه کنند.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی کتاب «دیباچه‌ای بر بیاض یا سفینۀ صائب» نوشتۀ محسن ذاکرالحسینی (پرند) را در ۵۰۰ نسخه به بهای ۳۰ هزار تومان منتشر کرده است.
مریم مرادخانی