میراث مکتوب – نظامی گنجوی (۵۳۳-۶۱۴ق) از جملۀ شاعرانی است که می‌توان او را در شمار ارکان شعر فارسی به حساب آورد.
ریزه‌کاری‌های هنری در کار شاعری، قدرت بی‌نظیر در داستان‌سرایی، توصیفات بدیع از طبیعت و شخصیت‌ها، ابداع انواع ترکیب‌ها و استعاره‌ها و تشبیه‌های مطبوع، از توانایی و یکه‌تازی او در این عرصه حکایت می‌کند، تا آنجا که همین ویژگی‌های از او شخصیتی تأثیرگذار در دیگر شاعران دوره‌های پس از خود ساخته است. جلوۀ تأثیر نظامی در شاعران بعد از خود آن‌چنان وسیع بود که بیش از شصت نظیره بر تمام یا بخشی از پنج گنج او تصنیف شد که از مشهورترین آنان‌اند امیرخسرو دهلوی، جامی، وحشی بافقی، سلمان ساوجی و خواجوی کرمانی. همچنین بزرگانی چون مولانا و سعدی و حافظ نیز توجه خاصی به نظامی داشتند.
مجموعۀ حاضر که به مقالات حوزۀ نظامی‌شناسی اختصاص دارد، محصول همایشی است که در تیرماه ۱۳۷۰ به مناسبت نهمین سدۀ تولد حکیم نظامی گنجوی همایشی در دانشگاه تبریز برگزار شد. مجموع مقالات ارائه‌شده در آن همایش بیش از ۱۳۰ عنوان بود و دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۷۲، مقالات آن در مجموعه‌ای در سه مجلد، به کوشش دکتر منصور ثروت منتشر شد. آن چاپ، علاوه بر مقالات مصوّب، حاوی پیام شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی آن زمان، گزارش دبیر علمی و اجرایی، و اشعار سرودۀ شاعران به مناسبت بزرگداشت نظامی بود. در چاپ تازۀ این مجموعه موارد این‌چنینی که به‌اقتضای آن دوره در آن چاپ آمده بود حذف شده است. از سوی دیگر، به دلیل اینکه در یک موضوع خاص مقاله‌های مکرری وجود داشت، یکی از مقالات انتخاب و بقیه کنار گذاشته شده و از میان ۱۳۱ مقالۀ انتشاریافته در مجموعۀ سه‌جلدی، ۷۷ مقاله برای انتشار مجدد برگزیده شده است. از دیگر ویژگی‌های چاپ جدید این مجموعه طبقه‌بندی موضوعی مقالات است که در حوزه‌های زیر صورت پذیرفته است: نسخه‌شناسی، سبک‌شناسی و دستور، تفکر اسلامی و نظامی، مقلدان نظامی و شرح آثار وی، نظامی و موسیقی، نقد تطبیقی، نقد آثار نظامی، شرح مشکلات، کلیات.
کتاب مهمان دل (مجموعۀ مقالات نظامی‌شناسی) به کوشش دکتر منصور ثروت گردآوری شده و انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را در ۲ مجلد (۱۲۲۰ صفحه) و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۱۲۰۰۰۰۰ ریال منتشر کرده است. بنیاد پژوهشی شهریار در تبریز، در تمام مراحل گزینش و ویرایش و امور مربوط به چاپ مجدد این اثر مشارکت داشته است.
منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی